Dầu đậu nành, một loại dầu thực vật phổ biến được làm từ hạt của cây đậu nành, thường gặp trong nhiều loại thực phẩm từ nước sốt salad đến gia vị (theo Healthline ⁸). Tuy nhiên, mặc dù được tiêu thụ rộng rãi, dầu đậu nành đang dần bị soi xét kỹ lưỡng hơn về tác động tiềm ẩn của nó đối với sức khỏe. Một vấn đề đáng chú ý là quá trình hydro hóa của dầu đậu nành, khuyến cáo rằng nó chỉ nên được sử dụng ở mức độ vừa phải.

Trong bối cảnh hiện nay, khi mà sức khỏe cộng đồng được đặt lên hàng đầu, việc lựa chọn nguồn thực phẩm an toàn và lành mạnh trở nên cực kỳ quan trọng. Dầu hạt bông, một thời gian dài được sử dụng rộng rãi trong ngành công nghiệp thực phẩm vì tính chất linh hoạt và chi phí thấp, giờ đây lại đang dưới sự kiểm định gắt gao về mặt sức khỏe. Các nghiên cứu khoa học ¹¹ đã chỉ ra rằng, dầu hạt bông chứa gossypol, một độc tố tự nhiên có thể gây hại cho sức khỏe, bao gồm nguy cơ ngộ độc, ảnh hưởng tiêu cực đến khả năng sinh sản và suy giảm chức năng miễn dịch.

5. Tránh dùng dầu hạt cải

Tránh dùng dầu hạt cải không chỉ là một khuyến nghị dựa trên những quan ngại về sức khỏe mà còn là một lời cảnh báo dựa trên nghiên cứu khoa học và chứng cứ ngày càng tăng về tác động tiêu cực của loại dầu này lên cơ thể. Nghiên cứu trên tạp chí The Nutrition Source ¹⁵ đã chỉ ra rằng, dầu hạt cải, được chiết xuất từ cây cải dầu đã biến đổi, có thể chứa chất béo trans, một yếu tố được biết đến là gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng, bao gồm tăng viêm, các vấn đề về trí nhớ, và các vấn đề về tim mạch (theo Healthline ¹⁶). Đặc biệt, dầu hạt cải giàu chất béo omega-6 có thể góp phần gây mất cân bằng với chất béo omega-3 nếu tiêu thụ quá mức, dẫn đến tăng nguy cơ mắc bệnh Alzheimer, béo phì và bệnh tim (theo Healthline¹⁷).

Quá trình tinh chế dầu hạt cải, bao gồm cả bước khử mùi, một công đoạn tinh chế cuối cùng sử dụng nhiệt và hóa chất, được chỉ định là nguyên nhân làm giảm hàm lượng chất dinh dưỡng của dầu, đồng thời tạo nên hương vị nhạt nhẽo đặc trưng của nó. Nghiên cứu trên chuột ¹⁸ cũng cho thấy, dầu hạt cải khi đun nóng giải phóng các hợp chất có thể thúc đẩy và kích hoạt dấu hiệu viêm trong cơ thể, và tiêu thụ quá nhiều dầu hạt cải có thể dẫn đến tăng cân.

Ngoài ra, theo một nghiên cứu được công bố trên tạp chí Nutrients ¹⁹, dầu hạt cải cũng được liên kết với hội chứng chuyển hóa ở những người thừa cân, là một nhóm các tình trạng bao gồm huyết áp cao, bệnh tiểu đường và cholesterol cao hoặc lượng triglyceride cao, có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh tim mạch.

Thông tin tổng hợp từ các nguồn uy tín như Healthline¹⁷, Medical News Today²⁰, và WebMD²¹, cũng mạnh mẽ ủng hộ lập luận rằng tiêu thụ dầu hạt cải có thể không phải là lựa chọn lành mạnh nhất cho một chế độ ăn uống cân đối và bảo vệ sức khỏe. Có thể xem xét các loại dầu khác với hồ sơ dinh dưỡng tốt hơn và ít hậu quả tiêu cực hơn cho sức khỏe.

6. Tránh dùng dầu cọ

Theo Harvard Women’s Health Watch ²²  , dầu cọ – một loại dầu rất bão hòa được chiết xuất từ hạt của cây cọ, đã trở thành một thành phần phổ biến trong nhiều loại thực phẩm, từ các sản phẩm chế biến như bánh mì đóng gói và pizza đông lạnh đến việc sử dụng trong việc nấu nướng và chiên. Tuy nhiên, theo các nguồn uy tín như Tổ chức Y tế Thế giới (WHO)²³ và các nghiên cứu được công bố, tác động của dầu cọ đối với sức khỏe con người không hoàn toàn tích cực. WHO chỉ ra rằng một số nghiên cứu đã liên kết việc tiêu thụ dầu cọ với việc tăng nguy cơ tử vong do bệnh tim mạch, tăng cholesterol LDL, và nguy cơ cao hơn của các bệnh tim mạch khác. Mặt khác, một số nghiên cứu khác ²⁷ lại không thấy tác động tiêu cực hoặc thậm chí ghi nhận những kết quả sức khỏe tích cực từ việc sử dụng dầu cọ.

Bên cạnh những mối quan tâm về sức khỏe, việc sản xuất dầu cọ còn tác động tiêu cực đến môi trường ^24,25,26, dẫn đến nạn phá rừng, đặc biệt là ở các khu vực như Borneo và Sumatra, gây đe dọa đến môi trường sống của các loài động vật có nguy cơ tuyệt chủng như đười ươi. Ngoài ra, việc chuyển đổi rừng nhiệt đới thành đồn điền dầu cọ góp phần làm mất môi trường sống tự nhiên, làm tăng lượng khí thải carbon và đặt ra những thách thức lớn cho bảo tồn đa dạng sinh học.

Do đó, mặc dù tồn tại các phiên bản dầu cọ bền vững, chỉ một tỷ lệ nhỏ trong số này được chứng nhận do nhiều công ty không chấp nhận áp dụng những biện pháp canh tác ít hủy diệt hơn. Điều này làm dấy lên những mối quan tâm sâu rộng về tính bền vững và môi trường.

Trong bối cảnh đó, tránh sử dụng dầu cọ không chỉ giúp giảm bớt tác động tiêu cực đến sức khỏe mà còn đóng góp vào việc bảo vệ môi trường và môi trường sống tự nhiên. Lựa chọn các loại dầu thay thế như dầu hướng dương, dầu ngô, dầu ô liu, dầu dừa, hoặc dầu hạt cải, có thể là những lựa chọn lành mạnh hơn và thân thiện với môi trường, đồng thời giúp bảo vệ sức khỏe của chúng ta và hành tinh này. Việc chuyển sang sử dụng các loại dầu khác như dầu oliu và dầu bơ khi nấu ăn tại nhà không chỉ là một lựa chọn lành mạnh hơn mà còn là bước đi quan trọng trong việc giảm thiểu tác động môi trường của việc sản xuất và tiêu thụ dầu cọ.

7. Tránh dùng dầu ngô

Dầu ngô là một thành phần phổ biến trong nhiều sản phẩm thực phẩm từ bơ thực vật đến nước sốt salad, được biết đến với hàm lượng axit béo omega-6 cao. Nguồn gốc từ ngô biến đổi gen (GMO) và qua quá trình tinh chế cao, dầu ngô không chỉ mất đi nhiều chất dinh dưỡng và hợp chất chống oxy hóa mà còn có thể tạo ra các hóa chất có hại khi nóng lên. Quá trình này, theo nghiên cứu từ Healthline²⁸, liên kết dầu ngô với việc tăng mức viêm, tổn thương gan, và nguy cơ phát triển các bệnh tim mạch cũng như béo phì.

Tuy dầu ngô có điểm khói cao, làm cho nó trở thành lựa chọn phổ biến trong rán và xào, nhưng quá trình tinh chế khiến dầu ngô dễ bị oxy hóa, từ đó làm tăng nguy cơ mắc bệnh. Các hợp chất nguy hiểm sản sinh khi đun nóng dầu ngô đã được chứng minh có liên quan đến các vấn đề sức khỏe, ảnh hưởng đến chức năng thần kinh, hormone, và cơ bắp.

Thêm vào đó, theo các nghiên cứu từ Dr. Axe²⁹, MedicineNet³⁰, Perfect Keto³¹, MindBodyGreen³², và NYPost³³, hàm lượng omega-6 cao trong dầu ngô có thể dẫn đến mất cân bằng omega-6 và omega-3, gây ra viêm và các vấn đề sức khỏe khác như hội chứng chuyển hóa, béo phì, và các loại bệnh tim mạch. Hơn 90% ngô trồng ở Hoa Kỳ là GMO, làm tăng thêm lo ngại về ảnh hưởng tiềm ẩn đối với sức khỏe từ việc tiêu thụ dầu ngô GMO dài hạn.

FDA³⁴ cũng đã bày tỏ quan ngại đáng kể về an toàn của dầu ngô, với các vấn đề liên quan đến chất hỗ trợ chế biến, chất phụ gia hóa học, và kháng sinh sử dụng trong quá trình sản xuất. Đánh giá của FDA chỉ ra rằng tiêu thụ dầu ngô có thể liên quan đến nguy cơ tiểu đường và ảnh hưởng tiêu cực đến các cơ quan như thận, tuyến tụy, và tim.

Trong bối cảnh này, một lời khuyên cho người tiêu dùng là hạn chế sử dụng dầu ngô trong chế biến thực phẩm và tìm kiếm các lựa chọn thay thế lành mạnh hơn như dầu ô liu. Dầu ô liu không chỉ cung cấp một tỷ lệ cân đối hơn của omega-6 và omega-3 mà còn giữ lại các chất dinh dưỡng và hợp chất chống oxy hóa tự nhiên, hỗ trợ cải thiện sức khỏe tim mạch và giảm viêm. Bằng cách lựa chọn các loại dầu ít bị tinh chế, chúng ta có thể giảm thiểu nguy cơ phát triển các vấn đề sức khỏe liên quan và duy trì một chế độ ăn uống cân đối và lành mạnh hơn.

Kết luận, dù dầu ngô có thể được xem là một lựa chọn thuận tiện cho các mục đích nấu nướng nhất định, nhưng các nghiên cứu và khuyến nghị từ Healthline, FDA, cùng với các nguồn thông tin khác như Dr. Axe và MedicineNet, khuyến cáo rằng chúng ta nên tiếp cận việc sử dụng loại dầu này một cách thận trọng. Lựa chọn các loại dầu thực vật khác có lợi ích dinh dưỡng cao và rủi ro sức khỏe thấp hơn, như dầu ô liu, không chỉ tốt cho sức khỏe cá nhân mà còn đóng góp vào một môi trường sống bền vững hơn.